Abstract:
Мақалада бүгінгі болашағымыздың жарқын жəне кемелді болуына ата-бабаларымыздың сіңірген
еңбегінің көрінісімен қатар, қазақ қоғамының қалыптасып, дамып жəне өркендеуіне айтарлықтай үлес
қосқан атақты беделді тұлғаларымыздың зерделеуін саралау жəне өз бағытын дамыту болып
табылады. Қазақ мемлекетінің тарихында ел басқару ісіндегі билер жүйесі, оның мəдениеті, əдеп-
тəртібі, өнегесі ерекше құбылыс болғаны анық. Ертеден қалыптасқан бұл жүйе Ұлы далада биік
шыңға көтерілді. Білімдер синтезіндегі құбылыс ретінде билер жүйесі халықтың қалыптасуына, ой
санасына, тіршілігіне, əлеуметіне жəне мəдениетінің өсуіне зор ықпал етті. Сонымен қатар «Тура биде
туған жоқ, туғанды биде иман жоқ», «Ханда қырық кісінің ақылы болса, биде қырық кісінің ары бар»
деген бабаларымыздан қалған ұлы сөз бар. Қазақ қоғамындағы белгілі бір тектілік қасиеттерді
ұстанған турашыл би-шешендеріміздің «қара қылды қақ жарған» əділ шешімдерінің ел, ру арасында
орындауға міндетті шарт болып табылған. Ұлтымыздың би-шешендік өнеріндегі – ұлттық мүдде, ол
Мəңгілік Ел болып дамуымыздың жолында төбе билеріміздің əділ төрелігін дөп басып айту маңызды.
