Abstract:
Карбон қышқылдары тағам, кондитерлік, косметикалық, фармацевтикалық, өндірістік (пластмас-
салық, пима, шұлық, балауыз, резенке жасау) өнеркəсіптерінде кеңінен қолданылады, сондықтан
олардың кинетикалық параметрлерін зерттеу қазіргі кезде қызығушылық тудырды. Е.А. Бөкетов
атындағы Қарағанды мемлекеттік университетінің химия факультеті физикалық жəне аналитикалық
химия кафедрасы мен «Физика-химиялық зерттеулердің əдістері» инженерлік профиль зертхана-
сындағы полимеризациялық жəне поликонденсациялық процестердің термодинамикасы мен
термохимиясы зертханада LABSYS™ EVO синхронды термогравиметриялық, дифференциалды-
термиялық талдаулары бар, температурасы 1600 ºС-ге дейінгі үш өлшемді сенсорлы жəне газдар
ағындарын автоматты басқару панеліне ие аппаратында (LABSYS™ EVO TG, DTA, DSC 1600 ºC),
қымыздық, янтар, стеарин, лимон қышқылдарының 30–300 ºС температураға дейін қыздыру
барысындағы, термогравиметриялық жəне дифференциалдық термиялық талдаулар жасалды.
Органикалық қышқылдардың термиялық деструкциясы динамикалық термогравиметрия əдісімен
анықталды. Карбон қышқылдарының термогравиметриялық жəне дифференциалдық термиялық
талдаулар қисықтары 10 К/мин жылдамдықпен азот немесе ауа атмосферасында қыздырылып,
зерттелінді. Нəтижесінде карбон қышқылдарының ыдырау, балқу температураларындағы шыңдары
көрсетіліп, əдеби мəліметтерімен салыстырылып, əр шыңдағы жылу сыйымдылық мəндері табылды.
Зерттелген қышқылдардың кинетикалық параметрлері алынып, массаның кемуіне байланысты
қышқылдың реакция жылдамдығына өзгерісі көрсетілді жəне əрбір қышқылдың термограви-
метриялық сызықтарының кескіні бойынша, Ахар, Шарп-Уэнтворт, Фримен-Кэррол тəсілдері арқылы
R-корреляция коэффициенті, σ-эксперименттік нүктедегі салыстырмалы қателігі ескеріліп, белсендіру
энергиясы, энтропия жəне Гиббс энергиясы алғашқы рет есептелінді.
