Abstract:
Мақалада Шұбаркөл көмірінен алынған сулы-көмірлі отынды (СКО) жағу технологиясы қарастырыл-
ған. Сұйық отынның тұрақты жануын қамтамасыз ету үшін тəжірибелік қондырғы дайындалды.
Құйынды технологияны қолдану келесідей мүмкіндіктер береді: отынды дайындау жүйесін
жеңілдетуге, оның өнімділігін жоғарылатуға, жарылыс қауіпін қамтамасыз етуге, жағуға отынды
дайындауда шығындарды төмендетуге, тұтану мен жануды тұрақтандыруға жəне тіпті төмен сұрыпты
отынды жағу кезінде мазутпен немесе газбен алауды жағудан бастартуға. Технология Қарағанды
облысында орналасқан Шұбаркөл жеріндегі тас көмірлердің қалдықтарын қайта өңдеудің тиімді
технологиясын жасау үшін арналған. Сулы-көмірлі отынның тиімді жануы үшін Шұбаркөл көмірінің
қалдықтарынан электрогидроимпульстік өңдеумен алынған сулы-көмірлі отынды жағу үшін ошақ
алды камерасы бар ошақ құрылғысының ерекше құрылымы ұсынылды. Құйынды ошақ алды
құрылғысы басқа сұйық отын түрлері: дизель, мазут сияқты СКО-ды жағуға мүмкіндік береді.
Қазандық ошақ алды құрылғысымен жинақталған, бастапқыда сулы-көмірлі отыннан басқа, резервтік
отын түрін қолдануды білдіреді. Жағу үшін арналған құйынды камерасының немесе ошақ алды
құрылғысының ені 100 см жəне биіктігі 110 см, ол қабырға қалыңдығы 10 см болатын шамотты
кірпіштен жасалған. Үрлеудің таралуын реттеу ошақтың алдыңғы терезесімен жүзеге асырылады
жəне екінші ретті ауаның желдеткішінің ағыны қарқындылығы бойынша бақыланады. Құйынды
оттықтың жұмысы келесіге негізделген, яғни ошақ камерасы ішінде құйынды тудыра отырып, камера
ішінде жанатын заттардың толық жануына дейін отынның ірі бөлшектерін ұстап тұрады. Құйынды
оттықтың ерекшелігі жану камерасының конфигурациясында, ол берілетін үрлемелі ауаның
ағысының радиалдылығына жəне тангенциалдылығына жақын, бұл газ бен отынның жанатын
бөліктерінің құйынды қозғалысын тудыру үшін қосымша импульс жасайды. Жану пəрменділігін
анықтау үшін өлшегіш аспап көмегімен сұйық отынның жану температурасы анықталды. Отынның
жоғарғы жану температурасы 1400 ºС-ға жетті.
